Kaspersky’den dijital takip konusunda araştırma

İSTANBUL (AA) – Kaspersky tarafından ortaklaşa kurulan dijital gizlilik şirketi Coalition Against Stalkerware'in (Stalkerware Karşıtı Koalisyon) ikinci yıl dönümünü kutlamak üzere 21 ülkede 21 binden fazla katılımcının mahremiyet ve yakın ilişkilerde dijital takip konusundaki tutumları hakkında küresel bir anket düzenlendi.

Kaspersky açıklamasına göre, Stalkerware (takip yazılımı), bir failin, kurbanın rızası olmadan bir mobil cihaz aracılığıyla başka bir kişinin özel hayatını dijital olarak izlemesini sağlıyor.

Ankete katılanların çoğunluğu (yüzde 70), eşini rızası olmadan izlemenin kabul edilemez olduğuna inanırken, önemli bir kısmı ise (yüzde 30) bunda hiçbir sorun görmüyor veya bazı durumlarda bunu kabul edilebilir buluyor. Belirli sebeplerin gizlice izlemeyi haklı kıldığını düşünenlerin yaklaşık üçte ikisi (yüzde 64) partnerlerinin sadakatsiz olduğuna, güvenlikleriyle ilgili endişe duyduklarına (yüzde 63) ya da bir suça karıştığına inandıkları durumlarda (yüzde 50) bunu yapabileceklerini belirtiyor. Coğrafi farklılıklara bakıldığında izleme konusunda en yüksek eğilimin Asya-Pasifik bölgesindeki (yüzde 24) yanıt verenlerden geldiği, buna karşın Avrupa (yüzde 10) ve Amerika'da (yüzde 8) daha az kişinin izlemeyi kabul edilebilir bulduğu dikkat çekiyor.

Kaspersky'nin Eylül 2021'de Sapio Research tarafından çevrim içi olarak gerçekleştirdiği İlişkilerde Dijital Takip raporu, dünya genelindeki katılımcıların yüzde 15'inin partnerleri tarafından bir izleme uygulaması yüklemeye zorlandığını gösteriyor. Bu cevabı verenlerin yüzde 34'ü yakın bir partner tarafından tacize uğradığını belirtiyor.

Araştırmaya danışmanlık yapanlar arasında Coalition Against Stalkerware'in üye kuruluşlarından aile içi şiddet konusunda uzman kurumlar yer alıyor. Avustralya'nın aile içi şiddet hizmetlerine dair ulusal şemsiye kuruluşu Wesnet, Fransa'daki kadın hakları örgütü Centre Hubertine Auclert, ABD'de Aile İçi Şiddeti Sona Erdirme Ulusal Ağı (NNEDV), Birleşik Krallık yardım derneği Refuge ve Avrupa Aile İçi Şiddet Failleriyle Çalışma Ağı (WWP EN) bu kurumları oluşturuyor.

– Coalition Against Stalkerware, 10 kuruluşun katkısıyla kuruldu

Açıklamada görüşlerine yer verilen WWP EN Araştırma ve Geliştirme Müdürü Berta Vall Castello, “Sadakatsizlik şüphesi ışığında, partner üzerinde herhangi bir kontrolü haklı göstermek tehlikelidir. Zorlayıcı kontrol, kıskançlık ve sadakatsizlik konularını ele alan önleyici kampanyalar, bu tutumlara karşı değerli bir araç olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Wesnet İcra Kurulu Başkanı Karen Bentley de, “Gerçek hayatta ya da takip yazılımı aracılığıyla takip etme deneyimi yaşayan ve tacizcisiyle yüzleşmenin güvenli veya tehlikeli olacağını düşünen herkesi, tavsiye ve destek almak için bir aile içi şiddet örgütüne başvurmaya teşvik ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

NNEDV Güvenlik Ağı Direktörü Erica Olsen ise, “Aile İçi Şiddeti Sona Erdirecek Ulusal Ağ olarak, Kaspersky'nin mahremiyet ve ikili ilişkilerde takip yazılımı kullanımı konusundaki bilinci artırmak için ileriye dönük adımlar atmasından çok memnunuz. Bu alanda daha fazla veriye ihtiyaç var. Bu bilgilerin mağdurların güvenliğini ve mahremiyetini iyileştirmek için kullanılmasını dört gözle bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Coalition Against Stalkerware'in takip yazılımı tespit kriterlerini takiben Kaspersky, gelen istatistikleri analiz ederek Ocak-Ekim 2021 arasında kaç kullanıcısının takip yazılımından etkilendiğini ortaya koydu. Buna göre yaklaşık 28 bin mobil kullanıcı bu tehditten etkilendi. Aynı dönemde Türkiye'den 546 vaka görüldü.

Coalition Against Stalkerware, Kasım 2019'da 10 kuruluşun katkısıyla kuruldu. Bugün mağdurlara destek, takipçilerin faaliyetleri, dijital hak savunuculuğu, bilgi teknolojileri güvenliği, akademi, güvenlik araştırmaları ve kolluk kuvvetleri dahil olmak üzere farklı ilgili alanlarda çalışan uzmanlara sahip 40'tan fazla üyesi mevcut. Bu yıl koalisyon INTERPOL gibi yeni destekçileri ve aralarında Jandarma Nationale (FR), Luchadoras (MX), Refuge (İngiltere) ve The Tor Project (ABD) gibi üyeleri ağırladı. Bunun ötesinde koalisyon kuruluş amaçlarından birini daha yerine getirerek, kar amacı gütmeyen kuruluşlar arasında kapasite geliştirmeye yardımcı olmayı, mağdurlar, kolluk kuvvetleri ve çevrimiçi kötüye kullanımın üstesinden gelmek için diğer ilgili taraflarla birlikte çalışmayı amaçlayan takip yazılımı hakkında teknik eğitim başlattı.

– “Kanıtlanmış siber güvenlik koruması kullanın”

Ekim ayında Kaspersky, küresel kolluk kuvvetleri tarafından ilgiyle karşılanan çevrim içi atölye çalışmaları için koalisyonun teknik eğitimini kullanarak 210'dan fazla polis memuruna dijital izleme tekniklerini araştırmak için bilgi sağlamak üzere INTERPOL, NNEDV ve Wesnet ile bir araya geldi.

Geçen ay Kaspersky'nin liderliğini üstlendiği AB çapındaki DeStalk projesi, bölgesel yetkililer, kamu görevlileri, mağdur destek hizmetleri ve fail programlarının çalışanları için siber şiddet ve takip yazılımıyla nasıl mücadele edileceğine ilişkin bir e-öğrenme kursu başlattı. DeStalk, Avrupa Komisyonu'nun Haklar, Eşitlik ve Vatandaşlık (REC) Programı tarafından destekleniyor.

Kaspersky, takip yazılımlardan etkilenebileceklerinden veya etkilendiğinden şüphelenen kullanıcılar için şunları öneriyor:

“Cihazda takip yazılımı bulursanız kaldırmak için acele etmeyin. İstismarcının potansiyel bir güvenlik riski olabileceğini düşünmek önemlidir. Bazı durumlarda, kişi tepki olarak taciz edici davranışlarını artırabilir. Yardım ve güvenlik planlaması için aile içi şiddet mağdurlarını destekleyen yerel makamlar ve hizmet kuruluşları ile iletişime geçin. Çeşitli ülkelerdeki ilgili kuruluşların bir listesi 'www.stopstalkerware.org' adresinde yer alıyor.

İngilizce, Almanca, İspanyolca, Fransızca, İtalyanca ve Portekizce dillerinde mevcut olan ana sayfada koalisyonun takip yazılımı ve buna karşı nasıl korunulacağına ilişkin videosunu izleyin. Ayrıca casus yazılım algılama, kaldırma ve önleme konusunda mağdurlar için hazırlanmış bir sayfa da bulunmaktadır. Cihazınızı kontrol etmek ve üzerinde takip yazılımı kurulu olup olmadığını öğrenmek için Kaspersky Internet Security for Android gibi kanıtlanmış siber güvenlik korumasını kullanın. Ancak fail bir siber güvenlik çözümünün kullanıldığını fark edebileceğinden, bu yalnızca mağdur için potansiyel risk değerlendirildikten sonra yapılmalıdır.”

Muhabir: Harun Bahçivan