Yapay tatlandırıcılar bağımlılık yapabiliyor

İSTANBUL (AA) – Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi’nden Diyetisyen Gizem Gençyürek, yapay tatlandırıcıların bağımlılık yapma riskinden bahsederek, kontrollü tüketimi önerdi.

Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Gençyürek, yapay tatlandırıcılar ve insan vücuduna etkileri hakkında açıklamalarda bulundu. Besinlerdeki doğal şekerlere göre daha tatlı olan tatlandırıcıların dildeki tat duyularını sıfırladığını, böylece tatlı gıdaları daha fazla tüketme ihtiyacı doğurarak bir bağımlılık oluşabildiğini belirten Gençyürek, bu nedenle kontrollü tüketilmeleri gerektiğini kaydetti.

Gençyürek, yapay tatlandırıcıların kısa vadeli kullanımının sağlığı olumsuz etkilemediğini ifade ederek, “Özellikle fazla miktarda şeker tüketen bireylerde yapay tatlandırıcılı besin kullanımının kalori kısıtlanmasında avantaj olabileceği düşünülüyor. FDA (Food and Drug Administration) tarafından yapılan büyük ölçekli araştırmalar sonucunda, insanlarda orta düzeyde kullanımının herhangi bir kanserle ilişkisi olmadığı kanıtlandı.” değerlendirmesinde bulundu.

– En çok kullanılan 5 yapay tatlandırıcı

Aspartam’ın çay şekerinden yaklaşık 200 kat daha tatlı olduğunu aktaran Gençyürek, “Kullanımı genel olarak güvenli sayılmakla birlikte bunun tek istisnası doğuştan fenilketonuri (PKU) hastalarıdır. Temel olarak aspartik asit ve fenil alanin adını verdiğimiz 2 protein yapının birleşmesi ile oluştuğu için fenilketonürili hastaların kullanımı için uygun değildir. Sukraloz ise, şekerden 600 kat daha tatlı ve ısıya dayanıklıdır. Tadı şekere en yakın tatlandırıcı olarak biliniyor.” ifadelerini kullandı.

Gençyürek, Asesülfam-K’nın, gazlı ve gazsız içeceklerde kullanıldığını vurgulayarak, “Ayrıca meyve suyu konsantreleri, süt ürünleri, dondurmalar, tatlılar, marmelatlar, jöleler, reçeller, fırınlanmış ürünler, sakızlar, diş macunu ve ağız spreyleri üretiminde de kullanılıyor. Çay şekerine göre oranla 150 ila 200 kat daha tatlıdır. Çok yüksek konsantrasyonlarda kullanıldığında acı, metalik bir tat verir. Sakkarin ise sofra şekerinden 300 kat daha tatlıdır. Vücut parçalayamadığı için, enerji sağlamaz ve idrarla atılır.” bilgilerini verdi.

– Stevia içerikli tatlandırıcılar daha güvenli

Stevia’nın steviol glikozitleri, stevia yapraklarından vanilya, nane ve tarçın gibi diğer doğal ürünlerle benzer işlemlerden geçirilerek elde edildiğini aktaran Gençyürek, şöyle devam etti:

“Stevia, şekerden 200 ila 300 kat daha tatlıdır. FAO/WHO Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi (JECFA) mevcut tüm bilimsel veriler üzerinde kapsamlı bir inceleme yürütmüş ve stevialı tatlandırıcıların yiyecek ve içeceklerde kullanımının güvenli olduğu sonucuna varıldı. Sonuç olarak, ister doğal içerikli ister yapay içerikli olsun tüm tatlandırıcılar diyabet ve kilo kontrolü durumlarında güvenli kullanım ile avantaj sağlarken; uzun süre ve kontrolsüz kullanımı maalesef metabolik bozukluklara neden olabiliyor.”

Muhabir: Harun Bahçivan