İş Bankası ve ODTÜ’den denizler için iş birliği

İSTANBUL (AA) – Türkiye İş Bankası ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), denizlerdeki yaşama dair bilimsel ve akademik çalışmalara destek olmak üzere iş birliğine gitti.

İş Bankası, iş birliği kapsamında, Fransa'da üretilen ve “Deniz Kâşifi” adı verilen insansız su altı planörü glider cihazını, ODTÜ bünyesindeki Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün kullanımına sundu.

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Deniz Kâşifi'nin ODTÜ'ye teslimi dolayısıyla düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, aklı, muhakeme gücü, iletişim becerisi ve hayal kurma kabiliyeti ile diğer türlerden ayrışan insanoğlunun, üzerinde yaşadığı gezegenin sonunu getirme konusunda da bu üstünlüklerini kullanmada kararlı ve emin göründüğünü söyledi.

Aran, ihtiyaçtan fazlasını tüketerek ve kirleterek büyük bir hırs ve düşüncesizlikle “kaybet-kaybet” anlayışıyla hareket edildiğini vurgulayarak, yakın geçmişte başlayan savaş, enerji ve gıda krizi, su baskınları ve orman yangınlarının insanları kendine getirmeye yetmediğini ifade etti.

2021 yılında Marmara Denizi'nde görülen müsilajı hatırlatan Aran, şunları kaydetti:

“Bir sabah uyandığımızda masmavi denizimizin üzerinde daha önce hiç görmediğimiz, adını da daha sonra öğrendiğimiz müsilaj gerçeğiyle yüzleştik. Bilim insanlarımızın yıllarca dile getirdikleri, kendilerine dert edindikleri gerçekleri ve riskleri anlayabilmemiz için illa görmemiz, yaşam kalitemizi etkileyecek boyutlara yükselmesini beklememiz gerekiyor. İşte bizlere, kurumlara düşen görev, o gün gelmeden sorumluluk almak ve elimizi taşın altına koymaktır. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün kullanımına sunduğumuz Deniz Kâşifi, böyle bir sorumluluk ve inisiyatife örnektir. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde deniz kirliliği konusundaki bilimsel ve akademik çalışmalara destek olacak cihaz, denizlerle ilgili yürütülen bilimsel ve akademik çalışmaların daha verimli ve büyük ölçekli yapılabilmesine olanak sağlayacak.”

Aran, Deniz Kâşifi'nin, geleceğe dair umudun bir göstergesi olması açısından kendileri için çok anlamlı olduğunu söyledi.

Yaşamın olduğu yerde her zaman umudun da bulunduğunu ifade eden Aran, “Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken 'önemli olan geçmişten ne getirdiğimiz değil, bizim geleceğe ne götüreceğimiz' anlayışıyla, 'dünya bizim gelecek bizim' diyerek sürdürdüğümüz bu yolculukta inisiyatif almaya devam edeceğiz.” dedi.

– “Glider cihazıyla denizlerde birçok soruna çözüm geliştirebilecek çalışmalar mümkün”

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök de İş Bankası'nın katkısıyla edinilen glider cihazıyla iklim değişikliği başta olmak üzere denizlerde birçok soruna çözüm geliştirebilecek çalışmaların mümkün olacağını söyledi.

Denizlerin daha iyi anlaşılması ve ekosistem sağlığının durumunun daha iyi tespit edilmesinin sağlanacağını kaydeden Kök, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Deniz Kâşifi'nin İş Bankası ile denizlerimiz üzerindeki iş birliğimizde çok önemli bir başlangıç olduğuna inanıyoruz. Bilimsel mükemmeliyet önceliğimiz yanında üniversite-sanayi iş birliği vizyonumuzu da desteklemek amacıyla bir süre önce bünyemizde bir İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi kurduk. Bu merkez çatısı altında da özellikle toplumu bilinçlendirme, kapasite geliştirme ve farkındalık konularında İş Bankası ile iş birliğini çok önemsiyoruz. Ülke ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak denizlerden planlı, sürdürülebilir ve daha verimli faydalanmak adına bu proje süresince yürütülecek çalışmalara herkesi katkı vermeye davet ediyorum. Umuyorum ki İş Bankası ile denizlerimiz üzerine başlattığımız bu iş birliği güçlenerek devam edecek ve en başta Marmara Denizi olmak üzere tüm denizlerimizin sağlığına yönelik çığır açıcı çalışmalara ve çözümlere yönelik adımlar atılacaktır. “

– “Çalışmak isteyen her kuruma destek olmaya hazırız”

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu ise Deniz Kâşifi'nin, glider gibi mobil otonom cihazların, esasında merkezinde ODTÜ Bilim gibi oşinografik araştırma gemileri olan, gemi, sabit ve mobil araç ile cihazları içeren entegre gözlem sistemleri içerisinde anlam ve etki yaratacağını söyledi.

Deniz Kâşifi'nin, bu yönde atılmış kritik bir adım olduğunu vurgulayan Salihoğlu, “Bu tür gözlem sistemleri, umarız ülkemizde artarak yayılacak. Bu konuda çalışmak isteyen her kuruma destek olmaya hazırız. Deniz Kâşifi'nin, Türkiye İş Bankası ile deniz araştırmalarıyla ilgili iş birliğinde çok önemli bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz.” dedi.

Salihoğlu, İş Bankası ve ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü iş birliğini, toplumu bilinçlendirme, deniz ve iklim okuryazarlığını arttırma yönünde de ilerletmek arzusunda olduklarını söyledi.

– Deniz Kaşifi verilerinden Türkiye'deki tüm bilim dünyası yararlanabilecek

Verilen bilgiye göre, deniz altında gemiden bağımsız olarak belirlenen bir rota çerçevesinde 100 güne kadar ölçüm yapabilen ve 1.000 metre derinliğe kadar inebilen cihaz, yüzeye çıktığında topladığı verileri belli aralıklarla uydu sistemi üzerinden bilim insanlarına aktarabiliyor.

Sıcaklık, tuzluluk, oksijen, klorofil, bulanıklık gibi su kolonunun özelliklerini ölçebilen sensörlerle donatılan glider cihazı, her türlü koşulda oşinografik ölçümler için kullanılabiliyor. Cihazı dünyadaki benzerlerinden ayıran en önemli özelliği ise üzerinde taşıdığı gerçek zamanlı azot ölçebilen sensörü. Bu sensör, şu anda denizlerde besin tuzu ölçümü yapabilen en son teknolojiyi içeriyor.

Cihaz; iklim değişikliğinin denizlerdeki olumsuz etkileri başta olmak üzere veri ihtiyacı çok fazla olan sorunların tespit ve takip edilmesinin yanı sıra gerekli tedbirlerin alınabilmesi için veri toplayacak.

Deniz Kâşifi de topladığı verilerle denizlerin sağlığının korunması, kirliliğin önlenmesi ve giderilmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması başta olmak üzere denizlerdeki ekosistemin sürdürülebilirliğinde bilim dünyasına yol gösterici olacak.

Cihazın topladığı verilerden elde edilen sonuçlardan, denizlerle ilgili araştırma yapan Türkiye'deki tüm bilim dünyası ve akademisyenlerin yanı sıra karar vericiler de yararlanabilecek.

Muhabir: Yıldız Taşdelen Erli