Spora katılım otizmli çocukların gelişimini olumlu etkiliyor

İSTANBUL (AA) – İstanbul Bilgi Üniversitesi, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’ne dikkati çekmek amacıyla Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı (TODEV) ile Antalya Özel Sporcular Gençlik ve Spor Derneği iş birliğiyle düzenlediği Otizmli Öğrenciler için Beden Eğitimi ve Spor Çalıştayı’nın sonuç raporunu paylaştı.

İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre, raporda, otizmli öğrencilerin beden eğitimi ve spora erişimine yönelik sorunlar tespit edilirken eğitimde yeni ve sürdürülebilir modeller geliştirilmesi gerekliliği de vurgulanıyor.

Raporda, spor ve egzersize katılımın otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların fiziksel uygunluğunu geliştirirken olumlu davranışlarını artırdığı vurgulandı.

Otizmli çocukların beden eğitimi ve spora katılımlarını desteklemeye yönelik Milli Eğitim Bakanlığı’na çözüm önerileri sunulan raporda, özel gereksinimli bireylerin beden eğitimi ve spor derslerinde görev alacak öğretmenlere Engellilerde Egzersiz ve Spor Bölümü’nden mezun olma şartı getirilmesi gerektiği belirtildi.

Raporda, ayrıca özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde beden eğitimi öğretmeni istihdam etme zorunluluğunun bulunması ve bu öğretmenlere otizmli çocukların motor gelişimlerini destekleme ile ilgili imza yetkisi tanınması gerektiği vurgulandı.

– Otizmli çocuklar günde en az bir saat beden eğitimi dersi almalı

Çalıştayın sonuç raporunda, beden eğitimi öğretmenlerinin eğitim sürecinde otizmli bireylerin eğitimine yönelik zorunlu ders alması ve uygulamalı hizmet içi eğitime tabi tutulması önerilirken ayrıca özel eğitim okullarında ve otizmli öğrencilere yönelik olan tüm okullarda beden eğitimi dersinin Dünya Sağlık Örgütü’nün fiziksel aktivite standartlarını karşılayacak şekilde günde en az bir ders saati olarak yeniden düzenlenmesi gerektiğine dikkat çekildi.

Okullardaki destek eğitim odası uygulamalarına beden eğitiminin dahil edilmesi, otizmli öğrencilere bireysel beden eğitimi imkanı verilmesi, bu öğrencilerin ders dışında da spor etkinliklerine katılımlarının artırılması, beden eğitimi öğretmenlerinin özel eğitim öğretmenleri, psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarıyla iş birliği yapması da raporda vurgulanan noktalar arasında yer aldı. Raporda ayrıca otizmli çocuklara erken çocukluk döneminde motor müdahale programları uygulanması gerektiği belirtildi.

– “Spor sadece otizmli çocukları değil çevresindeki herkesi dönüştürüyor”

Açıklamada görüşlerine yer verilen İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Dilara Fatoş Özer, tüm çocuklar hareket etmekten, oyun oynamaktan büyük bir keyif aldığını belirterek, “Bu keyif çocukların egzersiz ve spora katılımları için temel motivasyon kaynağı oluşturur. Çocuklar böyle bir ortamda kurallara uyma, paylaşma ve iş birliği gibi becerilerini geliştirirler. İşte otizmli çocuklar en çok bu doğal öğrenme fırsatlarını kaçırırlar. Çünkü göz teması, selamlaşma, karşılıklı konuşma, iş birliği kurma, kurallara uyma gibi beceri eksiklikleri nedeniyle diğer çocuklarla iletişim kuramazlar. Bu sosyal iletişim becerilerinin yanı sıra hareket yeteneklerindeki sınırlılıklar otizmli çocukların diğer çocukların oyunlarına katılımlarını engelleyici bir rol oynar.” ifadelerini kullandı.

Egzersiz ve spor çalışmalarıyla otizmli çocukların birebir etkileşim, göz teması, dikkat gibi becerilerinin geliştirilebileceğini belirten Özer, şunları kaydetti:

“Küçük gruplar içinde yapılan egzersiz ve spor uygulamalarıyla otizmli çocuklar sosyal becerileri kazanabilirler. Hem hareket becerileri hem de sosyal becerileri gelişen çocukların özgüvenleri gelişir ve akranları ile etkileşim kurma açısından avantajlı hale gelirler. Bu süreç içinde el çırpma, sallanma, çığlık atma gibi tekrarlayıcı davranışlara giderek daha az başvurulur. Çünkü artan beceri repertuvarı çocuklar için doğal ödül niteliği taşır.

Spor çalışmaları sırasında çocuklarındaki olumlu gelişimi gören ailelerin çocuklarını destekleme motivasyonun artıyor. Ailenin bu mutluluğu olumlu bir aile ortamı oluşmasına yol açıyor. Spor aslında sadece çocukları değil, anneleri babaları, bu çocuklarla çalışan öğretmenleri ve bu çocuklarla teması olan tipik gelişen çocukları da dönüştürüyor.”

Muhabir: Harun Bahçivan