Üsküdar Üniversitesi’nden omurga sağlığına ilişkin bilgilendirme

İSTANBUL (AA) – Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Program Başkanı Prof. Dr. Deniz Demirci, “Yük kaldırırken teknik çok önemli. Kaldırma tekniği yanlışsa omurgaya zarar verilebilir. Bir yük taşırken postür yani duruş temel esastır. Optimal postürü ve bunun nasıl korunacağını bilmek, doğru kasların çalışmasını sağlayarak yaralanmaların önlenmesine yardımcı olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Dünya Omurga Sağlığı Günü çerçevesinde Üsküdar Üniversitesi'nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Demirci, omurga sağlığının önemine dikkati çekerek, ağır eşya kaldırılırken uygulanması gereken yöntemleri paylaştı.

Omurganın vücut için yapısal destek, merkezi sinir sistemi için koruma sağladığını ve hareket etmeyi kolaylaştırdığını belirten Demirci, şunları kaydetti:

“Basitçe söylemek gerekirse, her hareket omurgadan kaynaklanıyor. Omurga sağlığının sporculardan sedanter bireylere kadar herkes için son derece önemli olduğunu söyleyebiliriz. Sağlıklı bir omurga olmadan dik oturmak, eğilmek, nesneleri almak, yürümek, boynu bükmek ve hareket ettirmek gibi günlük işler ve hareketler son derece zor veya ağrılı hale gelebilir. Omurga zedelendiğinde hareket kabiliyetinin sınırlı olması beklenebilir ve ağrı olmadan normal bir şekilde hareket edememek yaşam kalitesini düşürebilir. Bu nedenle omurga sağlığına önem vermek ve yaşam kalitesindeki rolünü anlamak önemlidir.

Omurganın üç ana işlevi var. Bu işlevler omuriliği ve ilgili sinir köklerini korumak, dik duruşu korumak için yapısal destek ve denge sağlamak, esnek hareketi mümkün kılmak olarak sıralanıyor. Sinir sistemi, elektriksel uyarıları iletmek için omuriliği kullanır. Basınç, dokunma, soğuk, sıcak, ağrı ve cilt, kaslar, eklemler ve iç organlardan gelen duyusal bilgilerin tümü omurilikten taşınır. Hasarlı bir omurilik, sinirsel tepkileri kesintiye uğratarak vücudun belirli bölgelerindeki duyuları devre dışı bırakabilir.”

– “Yük kaldırırken teknik çok önemli”

Ağır nesnelerin doğru bir teknikle kaldırılmaya dikkat edilmesi gerektiğini bildiren Demirci, kaldırma tekniğinin yanlış olması durumunda omurgaya zarar verilebileceğini aktardı.

Demirci, “Eğer eşya çok ağırsa, yardım alınmalı ve tek başına kaldırmaya çalışılmamalı. Doğru şekilde kaldırmak için nesneye olabildiğince yakın durulmalı ve nesneyi kaldırmak için sırt ve vücudun üst kısmı yerine bacaklar ve dizler kullanılmalı. Bir yük taşırken postür yani duruş temel esastır. Optimal postürü ve bunun nasıl korunacağını bilmek, doğru kasların çalışmasını sağlayarak yaralanmaların önlenmesine yardımcı olacaktır. Optimal duruşta çene geride, omuzlar geride ve gevşek, omurganın doğal kıvrımları korunmuş, leğen kemiği nötral pozisyonda, dizler çok hafif bükülü olmalı, iki ayak düz ve baş parmaklar karşıyı göstermeli.” ifadelerini kullandı.

Bel yüksekliğindeki bir yükü kaldırıp taşımanın yerdeki yükü kaldırıp taşımaktan daha kolay olduğunu ve bu şekilde taşımanın önerildiğini belirten Prof. Dr. Demirci, taşınacak objenin yüksekliğini artırmanın ergonomik bir çözüm olacağını ifade etti.

Demirci, şu bilgileri verdi:

“Ağır eşya kaldırılırken ayakların arası belli bir açıklıkta olmalı, kaldırılacak yük vücuda yakın tutulmalı, kalça ve dizler bükülerek eğilmeli, yük bacakları ve kalçayı kullanarak kaldırılmalı, kaldırma ve indirme aşaması boyunca omurganın doğal kıvrımları korunarak sırt düz tutulmalı, yükü kaldırıp indirirken kontrollü hareket edilmeli ve yükü vücudun iki tarafına da eşit paylaştırarak kaldırma işlemi yapılmalı. Ağır bir cisim yerden kaldırılırken omurgayı döndürerek kaldırmak, sarsıntılı hareketler sergilemek, bacaklar dümdüz tutularak yere eğilip yükü kaldırmak ve vücudun tek tarafı ile yük taşımak sağlık açısından son derece zararlı. Aktif bir yaşam tarzı sürdürmek, bel, boyun, sırt ağrısı yaşama riskini azaltmaya yardımcı olur.

Optimal egzersiz, aerobik aktivite, karın bölgesi ve gövde merkez kaslarını güçlendirme ve esneme egzersizlerinin kişiye özel hazırlanmış bir kombinasyonunu içerir. Bu konuda bir fizyoterapistten destek almak faydalı olacaktır. Esnek kalmak için esneme egzersizleri yapmak aynı zamanda eklem fonksiyonunu ve hareket aralığını desteklemeye yardımcı olur. Bu da omurga sağlığını geliştirmeye ve genel yaralanma riskini azaltmaya yardımcı olur. Egzersiz yapmak için ağrının başlamasını beklemek ve daha fazla sakatlanma riski almak yerine zayıf üst sırt, boyun ve omuz kaslarının gücünü ve dayanıklılığını artırmak için daha hafif ağırlıklarla dirençli egzersiz yapılması yararlı olacaktır. Öte yandan sağlıklı kiloyu korumakta fayda var. Uygun bir beslenme ve egzersiz sağlıklı bir kiloyu korumanın ana yollarıdır.”

– “Omuz çantası yerine sırt çantası kullanılmalı”

Sırt veya el çantası taşınırken fark edilir bir gerginlik hissedilmeyecek bir ağırlıkta olması gerektiğini belirten Demirci, “Omuz çantalarının yerine yükün iki omza eşit dağıtıldığı sırt çantalarını tercih etmek daha iyi olacaktır. Ağır bir çanta uzun süre aynı omuzda taşındığında omuz öne ve aşağı doğru yuvarlanmaya başlıyor. Bu da üst sırt ve boyundaki kaslarda strese sebebiyet verebiliyor. Bunu önlemek için çantanın gün boyunca tarafı değiştirilmeli.” değerlendirmesinde bulundu.

Muhabir: Harun Bahçivan