Uzmanından “guatr tedavisi ihmal edilmemeli” uyarısı

İSTANBUL (AA) – Guatrı olan bazı kişilerde ayrıca hipertiroidizm yani aşırı aktif tiroid olabildiğini ifade eden Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü Başkanı Prof. Dr. Murat Kalemoğlu, hızlı kalp atış hızı, açıklanamayan kilo kaybı, ishal, egzersiz yapmadan veya artan oda sıcaklığından terleme, ellerde titreme, gerginlik ve kolayca sinirlenmenin hipertiroidizm belirtisi olduğunu söyledi.

Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, Prof. Dr. Murat Kalemoğlu, guatr hastalığı hakkında değerlendirmede bulundu.

Guatrın tiroid bezinizin büyüdüğü bir durum olduğunu kaydeden Kalemoğlu, “Tüm tiroidiniz büyüyebilir veya tiroid nodülleri adı verilen bir veya daha fazla küçük topaklar geliştirebilir. Tiroid beziniz, boynunuzda Adem elmasının altında bulunan küçük, kelebek şeklinde bir iç salgı bezidir. Tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) hormonlarını üretir.” ifadelerini kullandı.

– Vücudun pek çok işlevinde önemli rol oynuyor

Kalemoğlu, bu hormonların metabolizma, vücut ısısı, ruh hali ve heyecanlanma, nabız ve kalp atım hızı, sindirim dahil olmak üzere belirli vücut işlevlerinde rol oynadığını aktardı. Guatr hastalığının belirtilerine de değinen Kalemoğlu, “Bir guatrın boyutu, çok küçük ve zar zor fark edilenden çok büyüğe kadar değişebilir. Guatrların çoğu ağrısızdır, ancak tiroiditiniz varsa yani tiroid bezinde iltihap varsa ağrılı olabilir.” uyarısında bulundu.

– Bu belirtilere dikkat edilmeli

Kalemoğlu, guatrın başlıca belirtilerini “Boynunuzun önünde, Adem elmanızın hemen altında bir yumru, boğaz bölgenizde bir sıkışma hissi, ses kısıklığı (cızırtılı ses), boyun damarı şişmesi ve kollarınızı başınızın üzerine kaldırdığınızda baş dönmesi. Guatrın diğer daha az yaygın semptomları ise nefes almada zorluk (nefes darlığı), öksürük, nefes borunuzun sıkışması nedeniyle hırıltı, yemek borusunun sıkışması nedeniyle yutma güçlüğü.” olarak sıraladı.

– Açıklanamayan kilo kaybı, hipertiroidizm belirtisi olabilir

Guatrı olan bazı kişilerde ayrıca hipertiroidizm yani aşırı aktif tiroid olabildiğini ifade eden Kalemoğlu, hızlı kalp atış hızı (taşikardi), açıklanamayan kilo kaybı, ishal, egzersiz yapmadan veya artan oda sıcaklığından terleme, ellerde titreme, gerginlik ve kolayca sinirlenmenin hipertiroidizmin belirtileri arasında olduğunu belirtti.

Guatrlı bazı kişilerde ayrıca hipotiroidizm yani yetersiz tiroid hormon üretimi olabileceğini kaydeden Kalemoğlu, hipotiroidizm belirtilerinin de yorgunluk ya da yorgun hissetmek, kabızlık, kuru cilt, açıklanamayan kilo alımı, anormal adet görme dönemleri olarak sıraladı.

– Tedavisi ihmal edilmemeli

Prof. Dr. Kalemoğlu, guatrın tedavisinin ihmal edilmemesi gerektiğini kaydederek, “Basit guatr genelde iyi bir prognoza sahiptir. Ancak tedavi edilmezse tiroidiniz büyümeye devam ederse çevredeki yapılara baskı yaparak nefes almada ve yutkunmada güçlük ve ses kısıklığına neden olabilir. Guatr, Graves hastalığı veya Hashimoto hastalığı gibi başka bir tiroid hastalığının belirtisiyse, prognoz tiroid büyümesinin altında yatan nedene bağlıdır. Ayrıca Tiroid nodüllerinin bir kısmında kanserleşme riski vardır.” değerlendirmesinde bulundu.

– Hastalığın en yaygın nedeni iyot eksikliği

Guatr hastalığında risk faktörlerine de değinen Kalemoğlu, “Dünya çapında guatrların en yaygın nedeni, tahminen 2,2 milyar insanı etkileyen iyot eksikliğidir. İyot eksikliği ne kadar şiddetliyse, kişinin guatr olma olasılığı o kadar yüksektir. Hafif iyot eksikliğinde guatr görülme sıklığı yüzde 5 ila yüzde 20 arasındadır. Orta derecede iyot eksikliği ile görülme sıklığı yüzde 20 ila yüzde 30'a çıkar. Şiddetli iyot eksikliği ile görülme sıklığı yüzde 30'un üzerine çıkar.” bilgisini verdi.

– Çeşitli tedaviler uygulanıyor

Murat Kalemoğlu, guatr tedavisinden bahsederek, tedavinin tiroidin ne kadar büyüdüğüne, bulgularına ve buna neyin sebep olduğuna bağlı olduğunu belirterek tedaviler hakkında şunları aktardı:

“Guatr küçükse ve sizi rahatsız etmiyorsa, sağlık uzmanınız tedavi edilmesi gerekmediğine karar verebilir. Ancak, herhangi bir değişiklik için tiroidinizi dikkatle izleyeceklerdir. Levotiroksin bir tiroid hormon replasman tedavisidir. Guatrın nedeni az aktif bir tiroid (hipotiroidizm) ise hekiminiz muhtemelen reçete yazacaktır. Guatrın nedeni aşırı aktif bir tiroid ise (hipertiroidizm) başka ilaçlar reçete edilir. Bu ilaçlar arasında metimazol ve propiltiourasil bulunur. Guatr iltihaplanmadan kaynaklanıyorsa, hekiminiz aspirin veya bir kortikosteroid ilacı reçete edebilir.

Radyoaktif iyot tedavisi ise aşırı aktif tiroid bezi vakalarında kullanılır. Bu tedavi, ağızdan radyoaktif iyot almayı içerir. İyot tiroid bezinize gider ve bezi küçülten tiroid hücrelerini öldürür. Radyoaktif iyot tedavisinden sonra, muhtemelen hayatınızın geri kalanında tiroid hormonu replasman tedavisi almanız gerekecek.

Hekiminiz, tiroid bezinizin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için ameliyat da önerebilir (tiroidektomi). Guatr büyükse ve nefes alma ve yutkunmada sorunlara neden oluyorsa ameliyat gerekebilir. Bazen nodülleri çıkarmak için cerrahi de kullanılır. Kanser varsa cerrahi yapılmalıdır. Çıkarılan tiroid bezi miktarına bağlı olarak, hayatınızın geri kalanında tiroid hormon replasman tedavisi almanız gerekebilir.”

– İyotlu sofra tuzu tüketilmeli

Prof. Dr. Kalemoğlu, guatrın önlenmesi için tavsiyelerini de, “İyot eksikliğinden kaynaklanan guatr (basit guatr) genellikle önleyebileceğiniz tek guatr türüdür. Balık, süt ürünleri ve sağlıklı miktarda iyotlu sofra tuzu içeren bir diyet tüketmek bu tür guatrları önler. İyot takviyeleri ve diğer takviyeler genellikle tavsiye edilmez ve yarardan çok zarar verebilir.” ifadelerini kullandı.

Muhabir: Harun Bahçivan