İslam Geleneğimize de Türk Geleneğimize de uygun değildir.
Sokak hayvanlarını katletmek çözüm mü? İlahiyatçı, Edebiyatçı, Yazar Ayşe Sucu sokak hayvanları ile ilgili çıkan yasayı değerlendirdi.
-Dinde bu katlediş caiz mi?
-Din-diyanet zemininde konuşanlar şu konuyu dikkate almak zorundalar: Hz. Peygamber’in bu bağlamda söylediği sözlere bütünlüklü yaklaşmak gerekir, bu da yetmez; rivayetlerin doğruluğunu tespit etmek için Kur’an’ın ruhuna uygun olup olmadığına bakılır. Zira o kadar çok rivayet var ki, yalan ve uydurma, dikkatli olmak zorundayız. Bir diğer husus, insanlar okumalar yaparken bazen siyasi bazen ideolojik kendi durdukları yere göre ayıklama yapıyorlar. Tabir caizse işine geldiği hadisi ele alıyor. Dolayısıyla sözün arkasındaki saikleri (vürud) çok iyi araştırmak lazım. Örneğin köpeklerle ilgili bir salgın hali mi vardı acaba köpeklerin öldürülmesine karar verildi ise? Bir anne köpek için ordusunun yönünü değiştiren peygamber, köpek katlini kabul edebilir mi? “Ben rahmet peygamberiyim” diyen elçi, Kur’an’ın karıncanın ezilmesine müsaade edilmemesi mesajıyla ters düşer mi? Soruları uzatabiliriz. Bütünlüklü yaklaşalım derken bunu kastediyorum.
-Sokak hayvanları ile ilgili alınan kararlar, Kur’an’a ve İslama uygun mu?
-Konuyu İslam’ın ruhuna uygun şekilde ele almak istiyorsak; Kur’an-ı Kerim’in ve Peygamberin cana nasıl baktığını görmek zorundayız. Bir defa İslam’da can kutsaldır. “Hayy” Allah’ın adıdır ve yani can/canlılık O’ndandır. Böyle bakar bizim Müslüman gelenek.
Töremiz de böyledir, hayvanlara hep merhametle, şefkatle yaklaşmış ve her canlıyı Allah’ın bir emaneti olarak görmüştür. Yaratılanı sev yaratandan ötürü sözünü ne çabuk unuttuk?!
-Hayvanlar çocuklara, insanlara saldırıyor bunun için ne gibi önlemler alınabilir?
-Burada şu hususun da altını çizelim: Hiç kimse köpekler ne yaparsa yapsın, çocukları parçalasın gibi akla ziyan bir söz söylemez. Kimse böyle de söylemiyor. Burada hayvanlarla ilgili hükümetin alacağı önlemler, belediyelere ve mahalle halkına düşen görevler vardır. El birliğiyle en insani, en ahlaki ne ise o çözüm doğrultusunda politikalar üretilir. Ama katlederek, yok ederek, uyutarak bu sorunu çözmeye kalkışmak ne İslam geleneğimize ne de Türk geleneğimize uygundur. Allah sorar!
Türkiye’de sıkça yaşadığımız bir başka husus, konular, ya siyasi ya da ideolojik bir zeminde ele alınıyor. İlkeler üzerinden konular tartışılmıyor. Veriler üzerinden konuşmuyoruz. Sokak köpekleriyle ilgili sayı bile herkes tarafından farklı veriliyor. Verisiz konuşuyoruz. Veriler, temel ilkeler, hayvan hakları, insanlık üzerinden, merhamet üzerinden mesele değerlendirilmelidir.
-İslam nedir? Neyi emrediyor?
-Bana birisi kısaca İslam nedir diye sorsa, ‘Merhamettir, şefkattir’ derim. Kur’an 114 surede Tanrı’yı ‘Rahman ve Rahim’ olarak tanımlıyor. Malumunuz Besmele Tanrı’nın ‘Rahman ve Rahim’ sıfatlarıyla anıldığı bir terkiptir. Bizden de rahmet ve merhametle yoğrulmuş davranışlarda bulunmamız isteniliyor.
Kur’an’da adalet birinci ilkedir. Hemen yanında merhamet ilkesi yer alır. Adalet ve merhametle hareket etmek her insana yakışan bir davranıştır.
AYŞE SUCU
İlahiyatçı- Edebiyatçı – Yazar