ABD’deki füzyon enerjisi çalışmaları “temiz enerji” için umut vadediyor

İSTANBUL (AA) – GÜLSELİ KENARLI – Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutsal Bozkurt, ABD'de bilim insanlarının füzyon enerjisine ilişkin buluşunun yeşil bir dünya için gelecek vadettiğini söyledi.

ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm, Kaliforniya'daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nda görevli bilim insanlarının, sınırsız ve temiz füzyon enerjisinin gelişimine yönelik büyük bir bilimsel buluş gerçekleştirdiğini duyurmuştu.

Füzyon araştırmaları ve bunların temiz enerjiye katkısına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Bozkurt, bu alandaki çalışmaların uzun süredir devam ettiğini belirtti.

Bozkurt, füzyon enerjisiyle ilgili çalışmaların temel prensipleri hakkında şu bilgileri verdi:

“Yıldızların ve güneşin oluşumunun temel kaynağı bu. Hidrojen izotopu olan trityum ve döteryumun birleşmesi sonucu açığa çıkan bir enerji olarak tanımlıyoruz. Fakat bu reaksiyon için uygun şartların olması lazım. Güneşimiz çok yüksek bir sıcaklıkta, 15-16 milyon santigrat derecede. Burada hidrojen izotopları bir nükleer füzyon gerçekleştiriyor. Bu da trityum ve döteryumun birleşmesiyle oluyor. Söz konusu enerjinin laboratuvar koşullarında oluşabilmesi için bilim insanları 50-60 yıldır çalışıyor.”

ABD'de yürütülen çalışmanın detaylarına değinen Bozkurt, “Altın kaplamalı bir oyuk içinde trityum ve döteryum reaksiyon yakıtından oluşan bir kapsül, lazerle bombardımana tutuluyor. 192 lazer kaynağı kullanılıyor. Böylece çok yüksek sıcaklık altında plazma ortamı yaratılmış oluyor. Aslında plazma ortamı bir nevi elektronlardan temizleniyor. Böylece trityum ve döteryumun yakıt kapsülünün üzeri patlıyor, füzyonun içeride gerçekleşmesi için uygun koşullar deneysel olarak sağlanıyor.” dedi.

Çalışmada, girdi ile çıktı enerjilerinin farklı olması yani çıkan enerjinin yüksek olması durumunda bunun pozitif enerjiye dönüştüğünü anlatan Bozkurt, “Burada giren enerji 2,05 megajul, çıkan enerji ise 3,15 megajul, bu da pozitif enerji oluyor. Böylece laboratuvar ortamında nükleer füzyon ilk defa gerçekleşmiş oluyor.” bilgisini verdi.

– “Dünya için, temiz enerji için bir umut”

ABD'deki çalışmayı “muazzam” olarak nitelendiren Bozkurt, CERN'de yapılan çalışmaları hatırlatarak, “Oradaki çalışma evren yapısını anlama amaçlıydı. Aynı teknolojiyi burada da bekliyoruz. Çok iyi bir laboratuvar koşulu sağlandı ve nükleer füzyon reaksiyonu çıktı.” diye konuştu.

Bunun, yeşil bir dünya için gelecek vadeden bir çalışma olduğunu vurgulayan Bozkurt, “Çok az atık bulunmakta ve sera gazı üretmiyor. Yani 'çok temiz enerji' sınıfına alabilirsiniz bunu. Çok hafif iki çekirdeğin birleşmesiyle daha ağır bir çekirdek meydana geliyor. İlerisi için, dünya için, temiz enerji için bir umut.” ifadelerini kullandı.

Bozkurt, “Bunu şu anda normal bir yakıt enerjisi olarak hemen günümüz teknolojisinde kullanmamız zor ama yan ürün teknolojisi ile birlikte özellikle malzeme teknolojisi, fiziği alanında bir çığır açmasını bekliyorum. Günümüz teknolojisi çok ileri gidiyor, biraz daha zamana ihtiyacımız var, 5, 10, 15 yıl sonra da kullanılabilir.” dedi.

Muhabir: Esra Altınmakas