Enuygun’dan 100. yılında Cumhuriyet’in izinin sürülebileceği şehir rotaları

İSTANBUL (AA) – Enuygun, Cumhuriyetin 100. yılında dünya tarihine imzasını atan Cumhuriyet rotalarını keşfetmeye davet ediyor.

Enuygun'dan yapılan açıklamaya göre, Milli Mücadele'nin, kurtuluş yolundaki azmin ve bağımsızlığa giden yolun temsilcileri olan şehirlerde Cumhuriyetin izinin sürülebileceği müzeler, anıtlar ve tarihi yapılar bulunuyor.

Kurtuluş Savaşı’nın temellerinin atıldığı Samsun, bu özel sene de keşfedilecek ilk rotalardan biri oluyor. Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından 19 Mayıs 2006 tarihinde ziyarete açılan Bandırma Vapuru Müzesi’nde, Mustafa Kemal Atatürk’ün yolculuğuna dair arşiv belgeleri de bulunuyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün şehirde ilk kaldığı bina Gazi Müzesi olarak ziyaret ediliyor. 25 Mayıs-13 Haziran 1919 tarihleri arasında çalışmalarını yürüttüğü bir başka bina da Atatürk Evi Müzesi olarak düzenlendi.

Samsun, Milli Mücadele’nin başlangıç şehri olması dolayısıyla en özel anıtlardan birine ev sahipliği yapıyor. 1931 yılında Atatürk’ün sağlığında açılışı yapılan ve Atatürk’ü şahlanmış bir at üzerinde gösteren Onur Anıtı’nın yüksekliği 9 metreye yakın. Anıt, geniş bir park içinde yer alıyor.

Amasya Genelgesi’nin kaleme alındığı yer olan Saraydüzü Kışla Binası, Yeşilırmak kıyısında yeniden inşa edildi. Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Merkezi’nde o günlere yolculuk yapılabiliyor.

Milli Mücadele’nin ilk kongresinin toplandığı Erzurum, tarihsel bir öneme sahip. Mustafa Kemal Paşa'nın 9 Temmuz 1919’dan itibaren Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşları ile yerleştikleri ve 52 gün kaldıkları ev bugün müze olarak korunuyor.

Tarihi yeniden yazacak ilk büyük kararların alındığı Erzurum Kongresi’ne ev sahipliği yapan bina da halen ayakta ve Resim ve Heykel Müzesi olarak hizmet veriyor. Trabzon, Erzurum, Sivas, Bitlis ve Van’dan Erzurum Kongresi’ne katılan 56 delegenin isimlerinin yer aldığı masaların, duvarlarda delegelerin yaşamlarını anlatan portrelerin bulunduğu müze, Cumhuriyetin en önemli duraklarından birine tanıklık ediyor.

Milli Mücadele karargâhı olarak kullanılan bina, bugün Sivas Atatürk Kongre Müzesi olarak ziyaret ediliyor. O dönemde lise olan bina, mimarisiyle de dikkat çekiyor. Müzede kongre öncesindeki olaylara ve Mustafa Kemal Atatürk'ün kongre hazırlıklarına ilişkin belgeler sergileniyor. Telgraf odası, kongre tutanakları, Sivas'ta kurulan Anadolu Kadınları Müdafa-i Vatan Cemiyeti'nin bildirileri yer alıyor. Kongrede milli mücadelenin yayın organı olarak yayınlanmasına karar verilen ve ilk kez Sivas’ta yayınlanan İrade-i Milliye Gazetesi'nin basıldığı matbaa makinası ve gazetenin örnekleri de önemli belgeler arasında bulunuyor.

Samsun’da olduğu gibi Sivas’ta da şehrin milli mücadeledeki önemini ifade etmek üzere Cumhuriyet’in ilk anıtları arasında yer alan ve 15 Ocak 1932 tarihinde açılan görkemli bir Atatürk Anıtı bulunuyor.

Milli Mücadele’nin en önemli aşamalarından Büyük Taarruz’un son hazırlık çalışmaları Afyonkarahisar Şuhut’ta Hacı Veli Konağı’nda yapıldı. Bu konağın yanında Kocatepe Atatürk Anıtı ve Kitabesi de ziyaret edilebiliyor. Anıt, Büyük Taarruz’un 26 Ağustos sabahı Kocatepe’den başlamasını simgeliyor. Bu bölgede dolaşmak 100 yıl önceki cepheye bir yolculuk niteliğinde. 30 Ağustos zaferi ve buradan 9 Eylül’de İzmir’in alınışına dek giden büyük ilerleyişin başlangıç noktası olan Afyonkarahisar ve Kocatepe, Cumhuriyet’in kuruluşuna giden yolun en önemli kazanımlarına sahne oldu.

Ankara’da 1924-1960 yılları arasında kullanılan 2. Meclis binası ise uzun süredir Cumhuriyet Müzesi ve Atatürk’ün 10. Yıl Nutku’nu okuduğu mikrofon da burada yer alıyor. Cumhuriyet ilan edildikten sonraki modern şehir düzenleme çalışmalarının en örnek projelerinden biri olan Atatürk Orman Çiftliği, hala o günkü değerini koruyor. Her yıl milyonlarca insanın akın ettiği Anıtkabir de Cumhuriyetin 100. yılı dolayısıyla ziyaret edilebilecek en önemli güzergahlar arasında yer alıyor.

Muhabir: Harun Bahçivan