Gen havuzu çalışmalarıyla Türk çayının geleceği korunuyor

RİZE (AA) – Rize'de, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi tarafından çay gen kaynaklarının korunarak nitelikli ve kaliteli çay üretilmesi amacıyla oluşturulan gen havuzundaki çalışmalar devam ediyor.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Karaman, Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Akbulut, Ziraat Fakültesi Çay ve Çay Ürünleri Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Keziban Yazıcı ile fakülteye ait bahçede kurulan çay gen havuzunu gezdi.

Karaman, incelemelerinin ardından gazetecilere, “Çay Bitkisinde Gen Havuzu Oluşturulması ve Ticari Çeşit Adaylarının Geliştirilmesi TÜBİTAK 1007” projesi kapsamında Ziraat Fakültesi bünyesinde gen havuzu oluşturulduğunu söyledi.

Üniversitenin ihtisas konusunun çay olduğuna değinen Karaman, çayın geçmişini konuşarak geleceğini inşa etmek için çözüm önerilerini ele alan yol haritası belirlediklerini belirtti.

Karaman, gen havuzunun tam olarak eylül ayı içerisinde tamamlanacağını ifade ederek, “Bahçeler genlerden yararlanılarak yenilenecek. İlimize ve bölgemize, çaya katkısı olacak. Tozlaşma ile bahçeleri büyütmek değil, çelik fidan üzerinden yapılması, böylece daha standart genlere sahip olunması ve çayın kalitesinin artmasına neden olacak.” dedi.

– “Türkiye olarak çay gen kaynağında artık biz de varız”

Doç. Dr. Keziban Yazıcı ise ana hedeflerinin çayın gelecek yıllarda sürdürülebilirliği olduğunu aktardı.

Türk çayının gen kaynaklarının kontrol altına alınması için çalışma başlattıklarını kaydeden Yazıcı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Çay üretilen bölgeleri tarayarak, bütün çay gen kaynaklarını toplayarak iki büyük gen havuzu oluşturma adına proje hazırladık. ÇAYKUR ile birlikte Türkiye'ye iki büyük gen havuzu kuruldu. Üniversite bünyesinde kurduğumuz gen havuzunda Türkiye'de çay üretilen 31 ilçe tek tek taranarak en önemli çay genotipleri toplandı. Yaklaşık 25 kişilik bir ekip tarafından Artvin'den Ordu'ya kadar alanı kapsayan, özellikle Rize ağırlıklı 2 bin 30 genotip toplandı. Bu genotipleri çoğaltıp büyüttükten sonra gen havuzunda koruma altına aldık.”

Yazıcı, kuraklık ve iklim değişikliğinin çayın gelecekte karşılaşacağı tehlikeler olduğuna işaret ederek, bu tehlikelere karşı üniversite olarak tedbirlerini almış olduklarını, çayın geleceğini bu bahçelerde koruma altına aldıklarını söyledi.

Diğer ülkelere baktıklarında gen havuzlarını kurduklarını, 3-4 bin genotipe ulaştıklarını bildiklerini belirten Yazıcı, “Biz son üç yılda yaptığımız çalışma ile en son sıradayken dünya gen havuzu sıralamasında şu anda Türkiye olarak beşinci sıraya yükselmiş durumdayız. Türkiye olarak çay gen kaynağında artık biz de varız. Gen kaynağı üzerinde yürütülen çalışmalarla bu çalışmayı pekiştireceğiz. Bu çalışmalar, diğer çalışmalara kaynak oluşturacak.” diye konuştu.

Muhabir: Emin Tamer Toğanaş